راه شیری چند سال دارد - وبلاگ زیبا

به گزارش وبلاگ زیبا، تهران (پانا) - یک مطالعه نشان می دهد که بخش هایی از کهکشان راه شیری بسیار قدیمی تر از آن چیزی است که تا به امروز تصور می شد.

به گزارش ایسنا و به نقل از اسپیس، مطالعه نوی که بر پایه آنالیز نوعی غیرعادی از ستاره ها اجرا شده است، نشان می دهد که دیسک ضخیم کهکشان راه شیری، 2 میلیارد سال از آن چیزی که اخترشناسان تا به امروز تصور می کردند، قدیمی تر است و احتمالاً حدود 800 میلیون سال پس از انفجار بزرگ(مه بانگ) شکل گرفته است.

کهکشان میزبان ما را می توان به دو بخش عمده تقسیم کرد: یک دیسک یا قرص نازک که منظومه شمسی و اغلب چیزهایی را که ما به عنوان کهکشان راه شیری می شناسیم، در خود جای داده است و یک قرص ضخیم بسیار پراکنده تر، بزرگ تر و قدیمی تر که تا حد زیادی برای ما ناشناخته است.

برای بازسازی تاریخچه این دو بخش، گروهی از ستاره شناسان موسسه نجوم ماکس پلانک آلمان، جمعیتی از ستارگان کهکشان راه شیری را که به عنوان زیرغول(subgiant) شناخته می شوند، آنالیز کردند.

زیرغول ها ستارگانی هستند که در دوره کوتاه(از نظر کیهانی) بین حیات ستاره ای منظم خود و مرحله غول سرخ که در آن بسیار فراتر از پوشش اصلی خود توسعه می یابند، شکار شده اند.

یک زیرغول، ستاره ای است که سوخت هیدروژنی آن در هسته تمام شده است و در حال تبدیل شدن به ستاره غول است و در نمودار هرتسپرونگ-راسل در حد فاصل رشته اصلی و ناحیه غول ها واقع شده است. بعد از اینکه موجودی هیدروژنی درون هسته رو به کاهش گذاشت و موجودی هلیم در هسته برتری گرفت، سوختن هیدروژن در لایه های بالای هسته آغاز می گردد و لایه های بالایی آغاز به انقباض می نمایند. در این مرحله درخشندگی ستاره ثابت می ماند ولی دمای سطحی آن کاهش می یابد. پس از این مرحله است که به مرور زمان ستاره وارد مرحله غولی می گردد.

همجوشی هسته ای در هسته این ستارگان به تازگی متوقف شده است، اما ستاره ها هنوز به غول های سرخ تبدیل نشده اند. از آنجایی که مرحله زیرغول در زندگی یک ستاره تنها چند میلیون سال طول می کشد، اخترشناسان می توانند سن این ستارگان را با مقایسه ترکیب شیمیایی آنها با مدل های رایانه ای تکامل ستاره ها معین نمایند.

دانشمندان در این مطالعه نو با استفاده از داده های مأموریت گایا متعلق به آژانس فضایی اروپا(ESA) و تلسکوپ LAMOST واقع در چین، سن 250 هزار غول فرعی را در کهکشان راه شیری معین کردند.

گایا(Gaia) یک تلسکوپ فضایی است که در سال 2013 به وسیله آژانس فضایی اروپا راه اندازی شده است. این تلسکوپ فضایی برای اخترسنجی با دقت بی سابقه ای از موقعیت ها، فاصله ها و حرکت ها طراحی شده است. هدف از مأموریت این رصدخانه فضایی، ایجاد یک لیست سه بعدی از حدود یک میلیارد اجرام سماوی، عمدتاً ستارگان، با روشنایی بیش از 20 قدر است. اهداف گایا نزدیک به یک درصد از جمعیت ستارگان کهکشان راه شیری را در بر می گیرد.

انتظار می رود گایا علاوه بر ستارگان تا ده ها هزار سیاره فراخورشیدی هم میزان مشتری را فراتر از منظومه شمسی و بعلاوه 500 هزار اختروش و ده ها هزار سیارک نو و دنباله دار در منظومه شمسی را شناسایی کند. این فضاپیما هر یک از ستارگان هدف را در حدود 70 بار طی یک دوره پنج ساله به منظور یافتن موقعیت، فاصله و جابجایی دقیق هر یک از هدف ها رصد و دنبال می نماید.

داده های این مطالعه نو نشان داده که بیشتر شکل گیری ستاره ها در تاریخ راه شیری در دو موج مجزا رخ داده است. اولین موج که با دیسک ضخیم مرتبط است، تنها 800 میلیون سال پس از انفجار بزرگ، یعنی حدود 13 میلیارد سال پیش آغاز شده است، اما دو میلیارد سال بعد، هنگامی که کهکشان راه شیری در حال شکل گیری با کهکشانی دیگر به نام گایا-سوسیس-انسلادوس(Gaia-Sausage-Enceladus) برخورد کرد، شتاب گرفت.

این برخورد ممکن است دیسک ضخیم و بعلاوه هاله ستاره ای را که کل کهکشان راه شیری را با ستارگان احاطه نموده است، پر نموده باشد. با این حال، پنج تا شش میلیارد سال دیگر طول کشیده تا قرص نازک کهکشان راه شیری در موج بزرگ بعدیِ تشکیل ستاره که شامل خورشید نیز می گردد، ظاهر گردد.

مائوشنگ شیانگ ستاره شناس موسسه نجوم ماکس پلانک و یکی از نویسندگان اصلی این مطالعه در بیانیه ای که به وسیله آژانس فضایی اروپا منتشر شد، گفت: از زمان کشف برخورد باستانی گایا-سوسیس-انسلادوس در سال 2018، اخترشناسان مشکوک بودند که کهکشان راه شیری قبلاً آنجا بوده است، اما ما تصویر واضحی از شکل ظاهری کهکشان راه شیری نداشتیم.

این مطالعه در مجله نیچر(Nature) منتشر شده است.