آنالیز نقش تاثیرگذاری علوم شناختی براساس داده های علمی در همایش علوم شناختی و رسانه - وبلاگ زیبا

به گزارش وبلاگ زیبا، رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور گفت: همایش علوم شناختی و رسانه همه پژوهشگران این علوم را گردهم می آورد تا نقش تاثیرگذار این علوم براساس داده های علمی برجسته گردد.

محمد حاتمی رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور در گفت وگو با خبرنگار گروه علمی و دانشگاهی وبلاگ زیبا با بیان اینکه علوم شناختی حوزه ای بین رشته ای محسوب می گردد، گفت: محققان مختلف از رشته های روان شناسی، علوم اعصاب، زبان شناسی، فلسفه، علوم کامپیوتر و هوش مصنوعی، انسان شناسی می توانند هریک از منظر خود به پژوهش در این حوزه مبادرت ورزند.

وی اضافه نمود: مخاطب شناسی و توجه به محتوای مطالبی که قرار است در سطح جامعه گسترش یابد برای تأثیرگذاری بر ذهن افراد بسیار اهمیت دارد، تحلیل رفتار مخاطب اینکه چه موضوعاتی او را جذب می نماید چه چیزی باعث می گردد نسب به موضوعی که به او نمایش داده می گردد روی گردان گردد می تواند توسط علوم شناختی و زیر شاخه های آن مورد تحلیل و آنالیز قرار گیرد.

حاتمی گفت: امروزه فضای نبرد رسانه ای برپایه علوم و فناوری های شناختی است اعضای رسانه به این مهم توجه ویژه کند، رسانه اگر بخواهد افکارعمومی را جذب کند باید به تحلیل اطلاعات رسانه های گروهی بپردازد، داده های به دست آمده از رسانه ها و رفتارمردم در روبرو با آن ها می تواند توسط علوم داده (Science data) مدل های ریاضیاتی مورد تحلیل قرار گیرد و اطلاعات خوبی از آن ها استخراج می گردد که می تواند به اصحاب رسانه بگوید انسان ها مجذوب چه محتواهایی می شوند.

رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور، علوم شناختی را یکی از دانش های نوین در کنار نانوتکنولوژی، بیوتکنولوژی، فناوری اطلاعات برشمرد و گفت: این تکنولوژی های همگرا جزء اولویت های اولیه مطالعه در جهان قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه همایش علوم شناختی و رسانه همه پژوهشگران این علوم را گردهم می آورد تا نقش تاثیرگذار این علوم براساس داده های علمی برجسته گردد، گفت: علوم شناختی در واقع به مطالعه علمی ذهن (mind) و مغز می پردازد. دانشمندان این رشته می کوشند تا درخصوص اداراک، حافظه، فهم زبان،یادگیری و سایرفرآیندهای ذهنی و پدیده های مؤثر در آگاهی و شناخت به درک عمیقی دست یابند و مکانیسم ها و فرآیندهایی را که در بروز این پدیده ها نقش دارند به دقت آنالیز نمایند.

حاتمی با معرفی زیر شاخه های علوم شناختی مطرح نمود: اعصاب شناختی یکی از زیرشاخه های این حوزه است، علم اعصاب شناختی به آنالیز مغز و فعالیت های آن می پردازد. رویکرد علم اعصاب شناختی براین اصل پایدار است که فعالیت های ذهنی برخاسته از فعالیت های مغزی است در نتیجه برای درک فرآیندهای شناختی باید در خصوص مغز اطلاعات به دست بیاوریم.

رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور اضافه نمود: بی شک زبان و تکلم یک پدیده بسیار پیچیده و دارای زیر بنای شناختی است. شگفتی ها و ابهامات در زمینه زبان و ارتباط آن با سایر توانایی های انسان موجب شد دانشمندان رشته های مختلف از جمله روان شناسی نیروی زیادی را صرف مطالعه زبان به عنوان یک توانایی شناختی نمایند و منجر به ظهور علمی به نام زبان شناسی (شناختی) شد. زبان هم محصول تفکراست و هم وسیله تفکر.

وی گفت: زبان شناسی (شناختی) پا را از ساختارها ظاهری زبان فراتر می گذارد و به آنالیز عملیات بنیادی بسیار پیچیده تری می پردازد که در نتیجه آن مفهوم سازی -سخن گفتن و تفکر-صورت می پذیرد.

حاتمی روان شناسی شناختی را نیز از زیرشاخه های علوم شناختی برشمرد و گفت: وقایع ذهنی را مستقل از فعالیت های مغزی آنالیز می نماید، تمرکز اصلی روان شناسی شناختی بر چگونگی به دست آوردن اطلاعات، پردازش و ذخیره آنهاست. برخلاف رفتارگرایان که تنها بر رفتارهای قابل مشاهده تمرکز دارند روان شناسی شناختی با حالات ذهنی در ارتباط است. روان شناسی شناختی مکتبی است که به آنالیز فرآیندهای ذهنی از قبیل حل مسأله، حافظه، ادارک، شناخت، زبان و تصمیم گیری می پردازد.

رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور فلسفه ذهن را به عنوان زیرشاخه بعدی علوم شناختی معرفی کرد و گفت: سعی دارد درکی نظام مند از ذهن ارائه دهد، تلاش فلسفه ذهن و کارنمودها و نحوه ارتباط با آن است.

حاتمی با بیان اینکه علوم کامپیوتر و هوش مصنوعی یکی دیگر از زیرشاخه های این حوزه است، گفت: این علوم سعی دارند فرآیندهای شناختی انسان را مدل نمایند.اگر ما بتوانیم این مدل سازی هارا به درستی انجام دهیم می توانیم سیستم های هوشمندی را به وجود بیاوریم که مانند انسان فکر وعمل می نمایند که این مهم هدف نهایی این علوم است.

وی با اشاره به موقعیت علوم شناختی در جهان مطرح نمود: مؤسسات تحقیقاتی و دانشگاه های بسیاری در سراسرجهان به تحقیق در زمینه های علوم شناختی و زیر شاخه های آن اشتغال دارند و سرمایه گذاری کشورهای پیشرفته در این دوره بسیار چشم گیراست.

حاتمی اضافه نمود: در دهه های 1970 با تشکیل انجمن علوم شناختی و نشریه مرتبط با آن در آمریکا مسبب شد پایه های این دانش شکل گیرد. دهه 1990 دهه مغز نامگذاری شد ناگفته نماند پیدایش ابزارهای اندازه گیری مانند PET، PMRI، MEG باعث شد سرعت پیشرفت این علم چند برابر گردد، اکنون دانشگاه های زیادی درآمریکای شمالی، اروپا، آسیا و استرالیا همچنین مؤسسات متعددی در جهان به تحقیق و پژوهش در این علم می پردازند، در ایران به همت دکتر کمال خرازی پیشرفت های بسیار مهمی نموده است.

رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور با اشاره به کاربرد علوم شناختی گفت: علوم شناختی کاربردهای گسترده ای در علوم دیگر دارد. در آموزش و پرورش و یادگیری، مهندسی پزشکی، سیاست، جامعه شناسی و به خصوص در ارتش و علوم دفاعی از علوم شناختی استفاده می گردد. به طور مثال برای بهبود عملکرد سربازان در صحنه نبرد و توانمند سازی آنها، بالا بردن ضریب دقت و صحت تصمیمات آنها.برای مثال پروژه هایی که دراین حوزه حال انجام است که سعی دارد افکاری که در ذهن فرماندهان و نیرهای طرف مقابل هست را بخواند و افکار آن ها را منحرف کند.

وی اضافه نمود: کاربرد مهم دیگر علوم شناختی در زمینه اقتصاد است، متخصصان سعی دارند با تلفیق علوم شناختی و اقتصاد ارتباط بین مفاهیمی مانند باورها، شناخت، فرهنگ و تصمیم گیری و عملنمودهای مالی افراد را بیابند.

حاتمی گفت: یافته های، علوم شناختی تاثیرچشم گیری برآموزش و پرورش گذاشته است بطوریکه کشورهای پیشرفته مدارس شناختی تأسیس نموده اند که نتایج به دست آمده از تحقیقات خود در این مدارس استفاده می نمایند و به نوعی نظام آموزشی خود را براساس علوم شناختی ترمیم و بازسازی نموده اند.

وی با بیان اینکه از دیگر کاربردهای اصلی علوم شناختی می توان حوزه سلامت و مداخلات تشخیصی درمانی را نام برد، گفت: علوم شناختی سعی دارد با شناخت حالت های ذهنی و مغزی انسان به روان پزشک و روان شناس به تشخیص صحیح یاری کند، یکی از مسائل اساسی این حوزه تشخیص غلط است که گاهی اثرات جبران ناپذیری بر بیمار می گذارد که علوم شناختی توانسته است به تشخیص صحیح ودقیق اختلال ها وبیماری ها یاری کند.

به گفته حاتمی، امروزه مداخلات درمانی با رویکرد شناختی بسیار رایج است.